กลอนไฟฟ้าแบบแม่เหล็ก (Magnetic Lock) ถือเป็นหัวใจสำคัญของระบบควบคุมการเข้าออกที่หลายองค์กรนิยมใช้ ไม่ว่าจะเป็นออฟฟิศ โรงงาน อาคารชุด หรือสถานศึกษา ด้วยจุดเด่นที่เปิด-ปิดด้วยระบบไฟฟ้า ไม่มีชิ้นส่วนกลไกซับซ้อน และตอบสนองรวดเร็วเมื่อสั่งงานผ่านเครื่องสแกนใบหน้า ลายนิ้วมือ บัตร หรือรหัสผ่าน
แต่เมื่อใดที่กลอนไฟฟ้า “ล็อคค้าง” ปัญหานี้สามารถสร้างความเดือดร้อนทันที โดยเฉพาะในสถานการณ์ฉุกเฉิน เช่น ไฟไหม้ หรือเมื่อระบบสแกนไม่ทำงาน ผู้ใช้งานไม่สามารถเปิดประตูจากด้านในหรือด้านนอกได้ ทำให้ทั้งความปลอดภัยและการใช้งานประจำวันหยุดชะงัก
สาเหตุหลักของปัญหากลอนแม่เหล็กไฟฟ้าค้าง
1. ปัญหาจาก Power Supply หรือชุดจ่ายไฟ
- รีเลย์ภายใน Power Supply ค้าง ไม่สามารถส่งคำสั่งคลายล็อคให้กลอนไฟฟ้าได้ แม้จะสแกนนิ้ว หรือกดปุ่ม Exit แล้ว
- กระแสไฟไม่เพียงพอ โดยเฉพาะในกรณีที่เครื่องสแกนใช้ไฟมาก แต่ Power Supply ไม่สามารถจ่ายไฟให้ทุกอุปกรณ์พร้อมกันได้
- แบตเตอรี่สำรอง (Backup Battery) มีไฟไม่พอเลี้ยงระบบ เมื่อไฟดับหรือปลั๊กถูกถอด ทำให้เครื่องสแกนดับ แต่กลอนไฟฟ้ายังล็อคอยู่
2. ปัญหาจากตัวอุปกรณ์ล็อคหรือโครงสร้างประตู
- กลอนไฟฟ้าไม่ตรงแนวกับเพลตเหล็กด้านประตู ทำให้แม้ระบบสั่งปลดล็อคแล้ว แต่กลอนยังค้าง
- ประตูปิดไม่สนิท หรือโครงสร้างบิดเบี้ยว (Warped Door Frame) ทำให้เกิดแรงต้าน
- ความชื้น สนิม หรือฝุ่นสะสม ทำให้แม่เหล็กไม่สามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
3. ปัญหาทางไฟฟ้าและระบบสื่อสาร
- สายไฟที่ใช้มีขนาดเล็กเกินไป ทำให้กระแสไฟตกเมื่อเดินทางถึงกลอน
- การเดินสายผิด หรือการต่อสายไม่แน่น ส่งผลให้สัญญาณไม่ส่งถึงตัวล็อค
- ระบบควบคุม เช่น เครื่องสแกน มีซอฟต์แวร์ผิดพลาดหรือแฮงก์ ทำให้ไม่สามารถสั่งงานไปยังกลอนไฟฟ้าได้
วิธีการแก้ปัญหาเบื้องต้นเมื่อกลอนไฟฟ้าค้าง
1. ตรวจสอบ Power Supply
- ถอดปลั๊ก Power Supply ออกหรือปิดสวิตซ์ จากนั้นถอดแบตเตอรี่สำรองออก กลอนไฟฟ้าจะคลายล็อค
- เช็คปลั๊กหรือเบรกเกอร์ว่าอยู่ในตำแหน่งเปิดหรือไม่ หากพบว่าไฟในพื้นที่ดับให้จัดการจ่ายไฟใหม่
2. ตรวจสอบอุปกรณ์ควบคุม
- หากเครื่องสแกนดับ ให้เช็คไฟเลี้ยงว่าจ่ายมาถึงหรือไม่
- หากกด Exit Switch แล้วกลอนไม่คลาย ให้ลองใช้ Break Glass หรือ Key Switch หากมีติดตั้งไว้
3. ใช้ตัวช่วยฉุกเฉิน
- Break Glass: ใช้จากภายใน กรณีกด Exit Switch แล้วไม่ทำงาน สามารถทุบกล่องเพื่อสั่งตัดไฟไปยังกลอน
- Key Switch: ใช้จากภายนอก เมื่อต้องการตัดไฟเพื่อคลายล็อค โดยใช้กุญแจหมุนเปิด
แนวทางป้องกันไม่ให้เกิดปัญหากลอนไฟฟ้าค้าง
1. เลือกใช้อุปกรณ์ที่ได้มาตรฐาน
- เลือก Power Supply ที่จ่ายไฟเพียงพอรองรับอุปกรณ์ทุกตัว
- ใช้สายไฟคุณภาพดี ขนาดไม่ต่ำกว่า 0.2 มม. เพื่อป้องกันไฟตก
- ติดตั้งกลอนไฟฟ้าให้ได้แนวกับประตูอย่างแม่นยำ
2. บำรุงรักษาระบบอย่างสม่ำเสมอ
- ตรวจสอบตำแหน่งกลอนไฟฟ้ากับเพลตว่าตรงแนวกันอยู่หรือไม่
- เช็คอุปกรณ์ว่าไม่มีคราบน้ำมัน ฝุ่น หรือสนิม
- ทดสอบระบบ Exit และระบบสำรองฉุกเฉินเดือนละครั้ง
3. ติดตั้งอุปกรณ์สำรองฉุกเฉิน
- แนะนำให้ติดตั้ง Break Glass และ Key Switch ในทุกจุดที่มีระบบล็อคอัตโนมัติ เพื่อให้มีทางออกทุกกรณี
4. จัดอบรมผู้ใช้งาน
- ให้ความรู้กับผู้ดูแลระบบและผู้ใช้งานทั่วไปถึงวิธีแก้ไขเบื้องต้น
- วางแผนเผชิญเหตุ เช่น กรณีไฟไหม้หรือระบบดับ ให้มีแนวทางหลบหนีอย่างปลอดภัย
สรุป
แม้ Magnetic Lock จะเป็นระบบที่สะดวกและปลอดภัย แต่หากไม่เข้าใจระบบไฟฟ้าและวิธีการแก้ไขเบื้องต้น ก็อาจกลายเป็นกับดักอันตรายได้ในบางสถานการณ์ การเลือกอุปกรณ์คุณภาพสูง ดูแลบำรุงรักษาเป็นประจำ และมีอุปกรณ์ฉุกเฉินรองรับ พร้อมความรู้พื้นฐานในการจัดการปัญหา จะช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถใช้งาน Magnetic Lock ได้อย่างมั่นใจและปลอดภัยในระยะยาว
อ้างอิงแหล่งข้อมูลเพิ่มเติม :
ZKTeco. (n.d.). Product Center – Access Control & Smart Locks, from https://www.zkteco.com/en/
